Dostępne informacje i dane z gospodarki pozwalają na krótkie podsumowanie roku 2018 oraz wskazanie najważniejszych problemów i wyzwań, z którymi będą się musieć zmierzyć polscy przedsiębiorcy w roku 2019. Sytuacja dotyczy głównie MŚP, gdyż ta grupa podmiotów zdecydowanie dominuje w strukturze sektora polskich przedsiębiorstw. Szacuje się, że Polskie MŚP wytwarzają ok. 3/4 produktu krajowego brutto oraz zapewniają 50 proc. miejsc pracy na krajowym rynku. Na uwagę zasługują w szczególności mikroprzedsiębiorstwa, zatrudniające poniżej 10 pracowników, których udział w całej strukturze sektora przedsiębiorstw – z punktu widzenia liczby podmiotów – wynosi aż ok. 96%.

Rok 2018 nie był rokiem łatwym, w szczególności, że w ostatnim kwartale zauważyć można pogorszenie koniunktury w sektorze przemysłowym oraz spadek zamówień eksportowych. Wskaźnik PMI, który obrazuje koniunkturę w przemyśle spada drugi miesiąc z rzędu. Jego wartość w listopadzie wyniosła 49,5 pkt, natomiast w grudniu jeszcze mniej, bo 47,5 pkt. Podkreślić należy, że jest to najgorszy wynik od kwietnia 2013 roku (wg danych firmy Markit, za portalem businessinsider.com.pl). Na uwagę zasługuje także fakt, iż piąty miesiąc z rzędu odnotowywany jest spadek zamówień eksportowych oraz zaległości produkcyjnych. Niepokojące dodatkowo może być również ogólne spowolnienie gospodarcze na rynku europejskim, co powoduje, że polscy przedsiębiorcy z pewną obawą planować będą działania w roku 2019.

Krótkie podsumowanie roku 2018

Wartym uwagi są informacje płynące z badania pośród wybranej grupy menedżerów i właścicieli firm z całego kraju przeprowadzonego przez Business Center Club, którego podsumowanie przedstawił portal eGospodarka.pl. Główne wnioski, które się nasuwają to:

1. rządzącym nie udało się poprawić warunków prowadzenia działalności gospodarczej (90% badanych)
2. sytuacja w Polsce w roku 2019 nie będzie sprzyjać jej prowadzeniu (3 na 4 badanych)
3. zaledwie co piąty przedsiębiorca jest zdania, że rok 2019 przyniesie poprawę sytuacji finansowej
4. łącznie ponad 84% przedsiębiorców przewiduje, że ogólne koszty prowadzenia działalności wzrosną, w tym ponad 42% prognozuje ten wzrost jako znaczny.

Jednakże:

1. ponad 61% przedsiębiorców zamierza zwiększyć wynagrodzenia w roku 2019, a niespełna 39% zakłada poziom wynagrodzeń zbliżony do roku 2018
2. 40% przedsiębiorców planuje wzrost zatrudnienia, a blisko 49% zakłada zatrudnienie na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym
3. 60% badanych przedsiębiorców deklaruje planowane wydatki inwestycyjne na podobnym poziomie jak w roku 2018, a 20% planuje znaczne zwiększenie nakładów inwestycyjnych
4. 22% ankietowanych podmiotów zakłada, że ich sprzedaż w roku 2019 wzrośnie powyżej 10%, wzrost sprzedaży w przedziale 5-10% szacuje 40%, natomiast wzrost w przedziale do 5% planuje 26,7% badanych firm
5. 40% ankietowanych ocenia kondycję swojej firmy na koniec 2018 roku jako dobrą, a nieco ponad 33% jako bardzo dobrą.

Jako główne problemy, z którymi przedsiębiorcy musieli się zmierzyć w roku 2018 wskazano (cytując za portalem eGospodarka.pl):

1. trudności z pozyskaniem pracowników o odpowiednich kwalifikacjach (73,3%)
2. częste zmiany przepisów (ok. 69% badanych), zbyt szybko rosnące płace (46,7%)
3. wysoka presja konkurencyjna na ceny i w rezultacie niskie marże zysku (46,7%)
4. wysokie obciążenia podatkowe i para-podatkowe (42,2%)
5. nieuczciwa konkurencja/szara i czarna strefa (35,6%)
6. niesprawność wymiaru sprawiedliwości w sprawach gospodarczych (31,1%)
7. wysokie ceny energii (28,9%).

Wyzwania na rok 2019

Głównymi utrudnieniami, którym polscy przedsiębiorcy zmuszeni będą stawić czoła będą:

1. nieuniknione spowolnienie wzrostu gospodarczego w Polsce, co będzie mieć wpływ na osiągane przychody z działalności firm
2. opóźnienia w płatnościach od kontrahentów, które miały także miejsce w roku 2018, ale ze względu na wolniejsze tempo wzrostu gospodarczego mogą się nasilić
3. split payment
4. Pracownicze Plany Kapitałowe (rok 2019 nie dotyczy MŚP)
5. problem braku pracowników, przy niskim bezrobociu oraz wzrastającej liczbie wolnych miejsc pracy
6. konieczność inwestycji w nowoczesne technologie, przy jednoczesnych ograniczeniach braku kapitału oraz rąk do pracy (dotyka w szczególności sektor MŚP)
7. wdrażanie innowacji i komercjalizacja prac B+R, które na ogół nadal są domeną dużych przedsiębiorstw
8. spowolnienie gospodarcze w Europie i USA, które wpłynie negatywnie na popyt zewnętrzny i eksport produktów
9. wzrastające koszty prowadzenia działalności, powodowane m.in. zmianami w prawie podatkowym, ukierunkowanymi na zwiększenie podstawy opodatkowania dla przedsiębiorców, a także zmianami cen dóbr i usług na rynku
10. pogorszenie nastrojów konsumenckich, co może wpływać negatywnie na poziom sprzedaży produktów

Wnioski

Prowadzenie działalności gospodarczej nie było zadaniem łatwym dla polskich przedsiębiorców w roku 2018, niezależnie od jej skali, niemniej jednak, ze względu na liczbę działających w polskim sektorze przedsiębiorstw podmiotów, sytuacja w największym stopniu odnosi się do przedsiębiorców MŚP, w szczególności w skali mikro.

Jak dotąd rządzącym nie udało się poprawić warunków prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, ponadto niewielu przedsiębiorców wyraża taką nadzieję w roku 2019, podobnie jak niewielu prognozuje poprawę swojej sytuacji finansowej, stąd też niewielu planuje zwiększenie nakładów inwestycyjnych i znaczny wzrost poziomu sprzedaży. Ponadto wzrastające z roku na rok koszty prowadzenia działalności (w tym ZUS) i wysokie obciążenia podatkowe stanowią duże utrudnienie, w szczególności dla przedsiębiorców mikro. Dodatkowo nadchodzące spowolnienie gospodarcze w kraju i za granicą wpływa negatywnie na nastroje konsumenckie oraz prognozowane zapotrzebowanie na produkty i usługi, a także nie pozwala zbyt optymistycznie planować przedsiębiorcom rozwoju działalności w roku 2019.

Jako pozytywne symptomy można jednak wskazać, że znaczna część przedsiębiorców planuje w roku 2019 zwiększenie zatrudnienia oraz wzrost wynagrodzeń, podobnie jak znaczna część przedsiębiorców pozytywnie ocenia kondycję swojej firmy oraz zakłada, że sprzedaż ich produktów i usług jednak wzrośnie, choć nie w sposób znaczący.

—

Źródła:

1. Business Insider Polska: 1, 2, 3
2. eGospodarka.pl
3. prnews.pl

• LinkedIn