I oś priorytetowa PO IR realizuje Priorytet Inwestycyjny 1.b (PI 1.b) – Promowanie inwestycji przedsiębiorstw w badania i innowacje, rozwijanie powiązań i synergii między przedsiębiorstwami, ośrodkami badawczo-rozwojowymi i sektorem szkolnictwa wyższego, w szczególności promowanie inwestycji w zakresie rozwoju produktów i usług, transferu technologii, innowacji społecznych, ekoinnowacji, zastosowań w dziedzinie usług publicznych, pobudzania popytu, tworzenia sieci, klastrów i otwartych innowacji poprzez inteligentną specjalizację, oraz wspieranie badań technologicznych i stosowanych, linii pilotażowych, działań w zakresie wczesnej walidacji produktów, zaawansowanych zdolności produkcyjnych i pierwszej produkcji, w szczególności w dziedzinie kluczowych technologii wspomagających, oraz rozpowszechnianie technologii o ogólnym przeznaczeniu.
Priorytet inwestycyjny 1b (1.2) (PI 1b) w ramach I osi priorytetowej PO IR realizuje cel szczegółowy 1. Zwiększona aktywność B+R przedsiębiorstw.
Rezultaty, które Polska zamierza osiągnąć:
Wyzwaniem rozwojowym Polski jest konieczność zwiększenia udziału sektora przedsiębiorstw w finansowaniu badań naukowych i prac rozwojowych, celem zapewnienia wdrożeń nowych rozwiązań w działalności gospodarczej. Niski poziom inwestycji przedsiębiorstw w B+R i ograniczona współpraca z sektorem nauki negatywnie wpływa na poziom komercjalizacji realizowanych w Polsce prac badawczo-rozwojowych i tym samym na poziom innowacyj ności gospodarki, której rozwój opiera się głównie na korzystaniu z dostępnych technologii i ma w dużej mierze charakter imitacyjny.
Priorytet inwestycyjny 1b (PI 1b) w ramach I osi priorytetowej kieruje wsparcie do przedsiębiorstw (zarówno dużych jak i MŚP), rozpoczynających lub rozwijających działalność B+R, które planują realizację projektów B+R samodzielnie bądź we współpracy z zewnętrznymi podmiotami, w tym z innymi przedsiębiorstwami, jednostkami naukowymi, sektorem pozarządowym lub partnerami społecznymi.
Celem osi jest finansowanie projektów B+R, począwszy od fazy badań do etapu prac rozwojowych, ze szczególnym uwzględnieniem fazy demonstracji. Bezpośrednim efektem wdrażania osi powinien być transfer opracowanego innowacyjnego rozwiązania do działalności gospodarczej, rozumiany w szczególności jako przygotowanie nowych produktów, usług lub technologii w stopniu umożliwiającym komercjalizację wyników prac badawczych oraz prac rozwojowych. Wsparcie kierowane w ramach I osi priorytetowej do przedsiębiorstw może służyć finansowaniu wydatków do etapu przygotowania pierwszej produkcji na bazie wyników prac B+R. Pierwsza produkcja oznacza pierwsze wdrożenie przemysłowe odnoszące się do zwiększenia skali obiektów pilotażowych lub do pierwszych w swoim rodzaju urządzeń i obiektów, obejmujących kroki następujące po uruchomieniu linii pilotażowej, w ramach której zawarta jest faza testowania, ale nie produkcja masowa lub działalność handlowa.
Specyficznym wskaźnikiem rezultatu dla realizacji celu szczegółowego 1. będą:
- Nakłady sektora przedsiębiorstw na działalność B+R w relacji do PKB
Priorytet inwestycyjny 1b (PI 1b) – Przykładowe typy projektów w ramach I osi priorytetowej PO IR:
• Projekty B+R przedsiębiorstw
Wsparcie obejmuje realizację przez przedsiębiorstwo (samodzielnie lub jako lidera konsorcjum) badań, głównie badań przemysłowych lub eksperymentalnych prac rozwojowych (wg definicji rozporządzenia Komisji (UE) Nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu) w celu opracowania nowych lub istotnie ulepszonych rozwiązań, łącznie z przygotowaniem prototypów doświadczalnych oraz instalacji pilotażowych.
W zakresie finansowania prac B+R przez przedsiębiorstwa odrębnym schematem finansowania mogą być objęte projekty dotyczące realizacji przez przedsiębiorstwo lub konsorcjum przedsiębiorstw prac B+R związanych z wytworzeniem instalacji pilotażowej/demonstracyjnej. W ramach tego etapu prac B+R dokonana zostanie weryfikacja nowego rozwiązania w warunkach zbliżonych do rzeczywistych i operacyjnych.
Przedsiębiorstwo może przeprowadzić prace B+R samodzielnie i przy wykorzystaniu własnych zasobów lub zlecając realizację prac B+R podmiotom zewnętrznym (jednostkom naukowym, innym przedsiębiorstwom, sieciom naukowym, konsorcjom naukowo-przemysłowym, itp.).
Realizacja przedmiotowego instrumentu zapewni przedsiębiorcy możliwość doprowadzenia rozwiązania będącego przedmiotem projektu do etapu, kiedy będzie można je skomercjalizować.
Beneficjent może uzyskać wsparcie w zakresie wdrożenia wyników prac B+R z instrumentów dostępnych w III osi priorytetowej Programu.
• Sektorowe programy B+R
Programy sektorowe służą realizacji dużych przedsięwzięć B+R, istotnych dla rozwoju poszczególnych branż/sektorów gospodarki. W programach sektorowych inicjatorem wspólnego przedsięwzięcia jest grupa przedsiębiorstw, które występują w imieniu branży (np. za pośrednictwem platformy technologicznej lub inicjatywy klastrowej), przedstawiając zarys agendy badawczej wraz z konkretnym zapotrzebowaniem sektora na prace B+R. W ramach programów sektorowych przedsiębiorstwa mogą współpracować z sektorem nauki (nie jest jednak konieczna współpraca w ramach konsorcjum).
Przedsiębiorstwo – beneficjent projektu w ramach tego instrumentu, może uzyskać wsparcie w zakresie wdrożenia wyników prac B+R z instrumentów dostępnych w III osi priorytetowej Programu.
Programy sektorowe mogą służyć wyłanianiu inteligentnych specjalizacji, zgodnie z koncepcją przedsiębiorczego odkrywania, stanowiąc element monitorowania Krajowej Inteligentnej Specjalizacji.
• Prace B+R finansowane z udziałem funduszy kapitałowych
Wsparcie kierowane jest do przedsiębiorstw znajdujących się na wczesnym etapie rozwoju i prowadzących prace B+R w obszarze zaawansowanych technologii. Finansowanie obejmuje koszty badań przemysłowych i eksperymentalnych prac rozwojowych oraz inne koszty, związane z przygotowaniem wyników prac B+R do wdrożenia oraz oceną potencjału komercyjnego projektu.
Utworzone zostaną wehikuły inwestycyjne, których celem będzie wyszukiwanie innowacyjnych pomysłów, pochodzących głównie ze środowiska jednostek naukowych w Polsce. Wehikuły inwestycyjne będą weryfikować racjonalność pomysłów na projekt B+R we wczesnej fazie rozwoju (seed).
Środki publiczne pomogą w wypełnieniu luki kapitałowej w finansowaniu innowacji oraz przyczynią się do generowania nakładów prywatnych na finansowanie działalności B+R.
Ponadto planowane jest utworzenie instrumentu finansowego VC. W jego ramach przewiduje się dokonywanie koinwestycji ze środków pozostających w dyspozycji podmiotu publicznego, zasilonego środkami POIR, oraz funduszy typu venture capital (krajowych i zagranicznych), które będą wspólnie angażować środki na wejścia kapitałowe w innowacyjne przedsiębiorstwa realizujące projekty B+R i komercjalizujące ich wyniki. Poprzez zastosowanie takiego rozwiązania środki publiczne przyjmują charakter wsparcia zwrotnego i na zasadzie koinwestycji wykorzystywane będą do generowania nakładów prywatnych na finansowanie działalności B+R.
Dzięki zaangażowaniu partnerów komercyjnych (funduszy venture capital) w realizację projektu, zwiększy się kompatybilność kierunków prac B+R z oczekiwaniami rynku, a tym samym szansa na komercjalizację ich wyników.
Instrument wspierający prace B+R realizowane z udziałem funduszy kapitałowych może służyć wyłanianiu inteligentnych specjalizacji, zgodnie z koncepcją przedsiębiorczego odkrywania, stanowiąc element monitorowania KIS.
Beneficjenci I osi PO IR mogą ponosić wydatki, które wykraczają poza zakres prac B+R, i które stanowią ich niezbędne uzupełnienie związane z realizowanym projektem, w zakresie:
- internacjonalizacji wyników działalności B+R, związanych z ich komercjalizacją na rynkach zagranicznych,
- tworzenia lub rozwoju infrastruktury badawczo-rozwojowej,
- ochrony własności intelektualnej (poza granicami kraju), z wyłączeniem kosztów związanych z postępowaniami sądowymi,
- wzornictwa,
- rozwoju kadr (w ramach cross financingu).
Instytucja odpowiedzialna za wdrożenie I osi priorytetowej PO IR może realizować działania o charakterze pilotażowym, w celu testowania nowych rozwiązań oraz zapewnienia odpowiedniej koordynacji wsparcia B+R w Polsce, z uwzględnieniem potrzeb w zakresie inteligentnej specjalizacji. Działania takie będą integralną częścią monitorowania Krajowej Inteligentnej Specjalizacji, a ich wyniki będą podstawą do aktualizacji KIS.
Priorytet Inwestycyjny 1b (I oś priorytetowa PO IR) – Typy beneficjentów:
- przedsiębiorstwa
- konsorcja przedsiębiorstw
- podmiot wdrażający instrument finansowy
Priorytet Inwestycyjny 1b (I oś priorytetowa PO IR) – Terytorialny obszar realizacji:
cała Polska
Priorytet Inwestycyjny 1b (I oś priorytetowa PO IR) – Tryb wyboru projektów uwzględnia:
- optymalny sposób osiągnięcia celów programu/osi priorytetowej/PI;
- typ beneficjenta;
- wielkość projektów (planowaną wysokość dofinansowania);
- wyniki analizy ex-ante IF.
Projekty będą wybierane w trybie konkursowym (w odniesieniu do wsparcia dotacyjnego), co wynika z jego efektywności (zarówno dla potencjalnych beneficjentów jak i instytucji w systemie realizacji POIR) oraz skuteczności (największa szansa wyłonienia projektów dojrzałych do realizacji oraz ściśle realizujących cele PI 1.b).
Priorytet Inwestycyjny 1b (I oś priorytetowa PO IR) – planowane zastosowanie instrumentów finansowych
Na podstawie oceny ex ante instrumentów finansowych POIR wykonanej przez niezależnego ewaluatora planuje się zastosowanie instrumentu finansowego typu venture capital wspierającego prowadzenie prac B+R.
W przypadku ustanowienia IF w ramach osi, wybór podmiotów wdrażających IF zostanie dokonany z uwzględnieniem uwarunkowań wynikających z rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1083/2006 (dalej: Rozporządzenie Ogólne) oraz prawodawstwa krajowego.
Priorytet Inwestycyjny 1b (I oś priorytetowa PO IR) – planowane zastosowanie dużych projektów
Wybór projektów do dofinansowania w ramach I osi POIR będzie oparty na trybie konkursowym. Co do zasady finansowane będą projekty nie należące do kategorii dużych projektów. Nie wyklucza to jednak możliwości finansowania dużych projektów, jeśli zostaną wybrane do wsparcia w oparciu o kryteria zaakceptowane przez Komitet Monitorujący POIR.